08 ottobre 2020

Venerdì 9 Ottobre 2020 nella liturgia



Festa di San Giovanni Leonardi, Confessore, Doppio, colore liturgico bianco. Commemorazione dei Santi Dionigi l'Aeropagita Vescovo e Compagni, Martiri. Giorno di astinenza dalle carni.

Ai Vespri commemorazione di San Francesco Borgia Confessore.


Al Breviario:

Antifone e Salmi dal Salterio (3 Notturni a Mattutino, I Schema a Lodi), il resto dal Comune dei Confessori non Pontefici. Letture del I Notturno dal Venerdì nella I Settimana di Ottobre, quelle del II Notturno più la IX Lezione, l'Orazione e la commemorazione dal Proprio dei Santi (al 9 Ottobre), le prime due Letture del III Notturno dal Comune.

La prima strofa dell'Inno Iste Confessor a Mattutino e Vespri termina con <<meruit beatas scandere sedes>>. Le Antifone si raddoppiano, Suffragio e Preci sono omessi.


Messa come al 9 Ottobre, commemorazione presa dalla Messa seguente (sempre iscritta al 9 Ottobre).

  • Gloria
  • Due Orazioni:
    • La prima della Messa
    • La seconda della commemorazione
  • Prefazio Comune
  • Ite Missa est
  • Prologo di San Giovanni


Letture del Mattutino

I NOTTURNO

Lectio 1

De libro primo Machabæórum

1 Mac 2:70; 3:1-3; 3:5-6

Defúnctus est Mathathías anno centésimo quadragésimo sexto: et sepúltus est a fíliis suis in sepúlcris patrum suórum in Modin, et planxérunt eum omnis Israël planctu magno. Et surréxit Judas, qui vocabátur Machabǽus, fílius ejus, pro eo: et adjuvábant eum omnes fratres ejus, et univérsi qui se conjúnxerant patri ejus, et præliabántur prǽlium Israël cum lætítia. Et dilatávit glóriam pópulo suo, et persecútus est iníquos perscrútans eos et, qui conturbábant pópulum suum, eos succéndit flammis, et repúlsi sunt inimíci ejus præ timóre ejus, et omnes operárii iniquitátis conturbáti sunt: et dirécta est salus in manu ejus.

Lectio 2, 1 Mac 3:7-12

Et exacerbábat reges multos, et lætificábat Jacob in opéribus suis, et in sǽculum memória ejus in benedictióne, et perambulávit civitátes Juda, et pérdidit ímpios ex eis, et avértit iram ab Israël; et nominátus est usque ad novíssimum terræ, et congregávit pereúntes. Et congregávit Apollónius gentes, et a Samaría virtútem multam et magnam ad bellándum contra Israël. Et cognóvit Judas, et éxiit óbviam illi: et percússit, et occídit illum: et cecidérunt vulneráti multi, et réliqui fugérunt. Et accépit spólia eórum: et gládium Apollónii ábstulit Judas, et erat pugnans in eo ómnibus diébus.

Lectio 3, 1 Mac 3:25-28

Et cécidit timor Judæ ac fratrum ejus, et formído super omnes gentes in circúitu eórum; et pervénit ad regem nomen ejus, et de prǽliis Judæ narrábant omnes gentes. Ut audívit autem rex Antíochus sermónes istos, irátus est ánimo et misit et congregávit exércitum univérsi regni sui, castra fórtia valde, et apéruit ærárium suum, et dedit stipéndia exercítui in annum: et mandávit illis, ut essent paráti ad ómnia.

II NOTTURNO

Lectio 4

Joánnes Leonardi, in oppido Décimi, non longe a Lucénsi urbe, piis et honestis ortus paréntibus, jam inde a prima ætate, solitúdinis et precatiónis amore, grave quiddam ac matúrum præ se tulit. Annos natus viginti sex a Deo vocátus ad ecclesiásticæ milítiæ nomen dandum, sæcularibus curis íllico nuntium remisit. Ac primo inter púeros latinæ linguæ rudimentis instructus, deínde in litteris et philosophicis ac theologicis disciplinis adeo profecit, ut vix acto quadriennio ad sacerdotium ex obediéntia promotus fúerit. Mox aliquot nactus bonæ índolis nóbiles júvenes, cum eos ad virtútis perfectiónem sedulo exercuísset, insequénti anno congregatiónem instituit clericórum regulárium, quam a Matre Dei, ob incensum erga ipsam suæ devotiónis afféctum, nuncupávit. Horum cura et zelo tanta peracta est animórum commutátio, ut cum in Lucénsi republica, hæreticórum præsertim perfidiosis artibus, ardérent civium odia, profligatique essent mores, brevi témpore primæva Christianórum pietas ibidem revixisse viderétur.

Lectio 5

Tam salutárium óperum causa incídit Joánnes in acerrimas insectatiónes hóminum nequam, qui recens coactam familiam pérdere omni ope conáti sunt. Sed vir Dei, æquo animo libenter ómnia ferens, impetráta a Summo Pontifice Gregório décimo tertio suæ congregatiónis confirmatióne, apostolici sui labóris fructus constanter servávit. In arduis negotiis componéndis multi epíscopi eo consiliario et adjutore usi sunt, et vel ipse Romanus Pontifex eum delegávit ad intricáta litigia dirimenda, et ad religiosas familias reformandas. Sancto Josepho Calasanctio, ejusque pene collapsæ societati, præsto fuit. Haud levem quoque impéndit operam negotiis nosocomíi Sancti Spíritus in Saxia, et moniálibus oblátis sanctæ Franciscæ Romanæ excolendis.

Lectio 6

Gráviter dolens, gentes adeo plurimas remotis in regiónibus luce Evangélii carére, inflammabátur desidério migrándi in illas oras ad lumen veræ religiónis effundéndum. At cum intellixísset a sancto Philippo Nerio, a quo verus reformator dicebátur, se suamque congregatiónem ad instituéndos Italiæ pópulos destinari, divinæ acquiévit voluntáti ; minime tamen abstinuit quin, si aliquam infidelibus opem afferre posset, experirétur. Hinc ínitis consíliis cum piíssimo præsule Vives, cœtum instituit presbyterórum, quibus propositum esset idoneos informare adolescéntes, in díssitas regiónes subinde mittendos ad fidem propagandam. Quare mérito véluti auctor censétur præclaríssimi illíus instituti, quod Summórum Pontificum ópera amplificátum, proferendæ per univérsum orbem catholicæ fidei mirabíliter inservit. Plura ópera de re sacra et morali conscripsit, cuívis hóminum conditióni accommodatíssima. Denique a sacro ministerio numquam deficiens, in cínere et cilício ad Dóminum migrávit Romæ, die nona Octobris, anno millesimo sexcentésimo nono, ætátis sexagesimo sexto. Quem sanctitátis et miraculis illustrem Pius nonus Pontifex Maximus Beatórum fastis accensuit. Pius vero undecimus, anno millesimo nongentésimo trigesimo octavo, die solemni Paschæ, inter Sanctos adscripsit.

III NOTTURNO

Lectio 7

Léctio sancti Evangélii secúndum Lucam

Luc 10:1-9

In illo témpore: Designávit Dóminus et álios septuagínta duos: et misit illos binos ante fáciem suam, in omnem civitátem et locum, quo erat ipse ventúrus. Et réliqua.

Homilía sancti Gregórii Papæ

Homilia 17 in Evangelia

Dóminus et Salvátor noster, fratres caríssimi, aliquándo nos sermónibus, aliquándo vero opéribus ádmonet. Ipsa étenim facta ejus præcépta sunt: quia dum áliquid tácitus facit, quid ágere debeámus innotéscit. Ecce enim binos in prædicatiónem discípulos mittit: quia duo sunt præcépta caritátis, Dei vidélicet amor, et próximi: et minus quam inter duos cáritas habéri non potest. Nemo enim próprie ad semetípsum habére caritátem dícitur: sed diléctio in álterum tendit, ut cáritas esse possit.

Lectio 8

Ecce enim binos ad prædicándum discípulos Dóminus mittit: quátenus hoc nobis tácitus ínnuat, quia qui caritátem erga álterum non habet, prædicatiónis offícium suscípere nullátenus debet. Bene autem dícitur, quia misit eos ante fáciem suam in omnem civitátem et locum, quo erat ipse ventúrus. Prædicatóres enim suos Dóminus séquitur: quia prædicátio prǽvenit, et tunc ad mentis nostræ habitáculum Dóminus venit, quando verba exhortatiónis præcúrrunt: atque per hoc véritas in mente suscípitur.

Lectio 9

Pro Commemoratione

Dionysius Atheniénsis, unus ex Areopagítis júdicibus, cum adhuc in gentilitátis erróre versarétur, eo die, quo Christus Dóminus Cruci affixus est, solem præter natúram defécisse animadvertens, exclamasse tráditur: Aut Deus natúræ pátitur, aut mundi máchina dissolvitur. Cum autem Paulus Apóstolus in Areopágo Christum annuntiásset, Dionysius fidem christianam amplexus, ab eodem Apóstolo Atheniensium ecclésiæ præfectus est. Postea, ut traditur, Romam veniens, et a Cleménte Pontifice missus in Gálliam, Lutétiam usque Parisiórum, cum Rustico presbytero et Eleutherio diacono, Evangélium prædicávit. Ibi omnes, quod Christum prædicarent, a Fescennio præfecto apprehénsi, variis tormentis cruciántur, et demum secúri feriúntur septimo Idus Octobris.


Ad Primam: il Martirologio del 10 Ottobre 2020.

Sexto Idus Octobris, luna vigesima secunda.




Parti proprie della Messa di San Giovanni Leonardi

INTROITUS

In sermónibus Dómini ópera eius: sol illúminans per ómnia respéxit, et glória Dómini plenum est opus eius.  ~~  Cantáte Dómino cánticum novum: cantáte Dómino, omnis terra.  ~~  Glória ~~ In sermónibus Dómini ópera eius: sol illúminans per ómnia respéxit, et glória Dómini plenum est opus eius.

COLLECTAE

Orémus. Deus, qui beátum Ioánnem Confessórem tuum ad fidem in géntibus propagándam mirabíliter excitáre dignátus es, ac per eum in erudiéndis fidélibus novam in Ecclésia tua famíliam congregásti: da nobis fámulis tuis; ita eius institútis profícere, ut praemia consequámur ætérna. Per Dominum nostrum Iesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. Amen.

Orémus. Deus, qui hodiérna die beátum Dionýsium, Mártyrem tuum atque Pontíficem, virtúte constantiæ in passióne roborásti, quique illi, ad prædicándum géntibus glóriam tuam, Rústicum et Eleuthérium sociáre dignátus es: tríbue nobis, quaesumus; eórum imitatióne, pro amóre tuo próspera mundi despícere, et nulla eius advérsa formidáre. Per Dominum nostrum Iesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. Amen.

EPISTOLA

Léctio Epístolæ beáti Pauli Apóstoli ad Corinthios.

2 Cor 4:1-6 et 15-18

Fratres: Habéntes administratiónem iuxta quod misericórdiam consecúti sumus, non defícimus, sed abdicámus occúlta dedécóris, non ambulántes in astútia, neque adulterántes verbum Dei, sed in manifestatióne veritátis commendántes nosmetípsos ad omnem consciéntiam hóminum coram Deo. Quod si étiam opértum est Evangélium nostrum : in iis, qui péreunt, est opértum: in quibus Deus huius saeculi excæcávit mentes infidélium, ut non fúlgeat illis illuminátio Evangélii glóriæ Christi, qui est imágo Dei. Non enim nosmetípsos prædicámus, sed Iesum Christum Dóminum nostrum: nos autem servos vestros per Iesum: quóniam Deus, qui dixit de ténebris lucem splendéscere, ipse illúxit in córdibus nostris ad illuminatiónem sciéntiæ claritátis Dei, in fácie Christi Iesu. Omnia enim propter vos: ut grátia abúndans, per multos in gratiárum actione, abúndet in glóriam Dei. Propter quod non deficimus: sed licet is, qui foris est, noster homo corrumpátur: tamen is, qui intus est, renovatur de die in diem. Id enim, quod in praesenti est momentáneum et leve tribulatiónis nostræ, supra modum in sublimitáte ætérnum glóriæ pondus operátur in nobis, non contemplántibus nobis quæ vidéntur, sed quæ non vidéntur. Quæ enim vidéntur, temporália sunt: quæ autem non vidéntur, ætérna sunt.

GRADUALE

Inflammátum est cor meum, et renes mei commutáti sunt: zelus domus tuæ comédit me. Pósuit os meum quasi gládium acutum: in umbra manus suæ protéxit me, et pósuit me sicut sagíttam eléctam.

ALLELUIA

Allelúja, allelúja. Tamquam prodígium factus sum multis: et tu adiútor fortis, Allelúia.

EVANGELIUM

Sequéntia  ✠  sancti Evangélii secúndum Lucam.

Luc 10:1-9

In illo témpore: Designávit Dóminus et alios septuagínta duos: et misit illos binos ante fáciem suam in omnem civitátem et locum, quo erat ipse ventúrus. Et dicebat illis: Messis quidem multa, operárii autem pauci. Rogáte ergo dóminum messis ut mittat operários in messem suam. Ite: ecce ego mitto vos sicut agnos inter lupos. Nolíte portáre saeculum, neque peram, neque calceaménta: et néminem per viam salutavéritis. In quamcúmque domum intravéritis, primum dícite: Pax huic dómui: et si ibi fúerit fílius pacis, requiéscet super illum pax vestra: sin autem, ad vos revertetur. In eádem autem domo manéte edéntes, et bibéntes quæ apud illos sunt: dignus est enim operarius mercéde sua. Nolíte transíre de domo in domum. Et in quamcúmque civitátem intravéritis, et suscéperint vos, manducáte, quæ apponúntur vobis: et curáte infírmos, qui in illa sunt, et dícite illis: Appropinquávit in vos regnum Dei.

OFFERTORIUM

Christi factus sum ego miníster secúndum dispensatiónem Dei, quæ data est mihi, ut ímpleam verbum Dómini.

SECRETAE

Súscipe, Dómine, oblatiónem mundam salutáris hóstiæ: et præsta; ut, intercedénte beáto Ioánne Confessóre tuo, úbique géntium iúgiter offerátur. Per Dominum nostrum Iesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. Amen.

Obláta tibi, Dómine, múnera pópuli tui, pro tuórum honóre Sanctórum, súscipe propítius, quaesumus: et eórum nos intercessióne sanctífica.Per Dominum nostrum Iesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. Amen.

COMMUNIO

Quæ mihi fúerunt lucra, hæc arbitrátus sum propter Christum detriménta.

POSTCOMMUNIO

Orémus. Pretiósi córporis, et sánguinis tui sacris refécti mystériis, Dómine, adprecámur: ut beáti Ioánnis Confessóris tui exémplo, studeámus confitéri quod crédidit, et ópere exercére quod dócuit: Qui vivis et regnas cum Deo Patre, in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum. Amen.

Orémus. Sumptis, Dómine, sacraméntis, quaesumus: ut, intercedéntibus beátis Martýribus tuis Dionýsio, Rústico et Eleuthério, ad redemptiónis ætérnæ proficiamus augméntum. Per Dominum nostrum Iesum Christum, Filium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula saeculorum. Amen.


Dall'Anno Liturgico di Dom Guéranger

Il Martirologio Romano presenta san Giovanni Leonardi così: “Padre della Congregazione dei Chierici Regolari della Madre di Dio, illustre per le opere e per miracoli, Fondatore di Missioni per la Propagazione della Fede”. Sono abbastanza evidenti i servizi resi alla Chiesa. Il Sommo Pontefice Pio XII il 3 aprile I 940 estese la sua festa alla Chiesa universale con rito doppio minore. Ecco in breve le notizie che leggiamo nel Breviario:

VITA. – Giovanni Leonardi nacque presso Lucca e già quando era bambino rivelò uno spirito grave e pieno di maturità. Chiamato da Dio ad entrare nella milizia ecclesiastica a 26 anni, imparò i rudimenti del latino insieme ai bambini, ma fece così rapidi progressi nelle lettere, nella filosofia e nella Teologia che dopo appena quattro anni per obbedienza fu consecrato sacerdote.

Fondò la Congregazione dei Chierici Regolari della Madre di Dio, che operò a Lucca con il lavoro apostolico un grande cambiamento nelle anime. Ciò gli valse crudeli attacchi da parte degli empi, ma Giovanni, soffrendo tutto, con pazienza e serenità d’animo, chiese a Gregorio XIII l’approvazione della Congregazione.

Afflitto al pensiero che in regioni lontane popoli numerosi erano privi della luce del Vangelo, preso consiglio dal virtuosissimo vescovo Vivès, istituì una società di sacerdoti, che ha lo scopo di educare giovani atti ad essere inviati in quelle regioni per propagarvi la fede. Dopo aver vissuto occupandosi fedelmente del ministero, steso sulla cenere e vestito di cilicio, si addormentò nel Signore a Roma il 9 ottobre 1609, in età di anni 66 e fu iscritto nel numero dei santi da Pio XI.

Santità di san Giovanni Leonardi.

“Tutti possiamo, diceva Pio XI, sforzarci di imitare la purità perfetta di Giovanni Leonardi, il suo amore per la preghiera e la penitenza, l’ardente desiderio di apostolato. Con queste virtù egli è arrivato al sommo della perfezione cristiana non solo, ma ha condotto sul retto sentiero quelli che si erano sviati, ha condotto al porto della certezza quelli che erano tormentati dal dubbio e con la sua pietà e il suo ardore divino ha indotto molti, soprattutto fra i chierici, a lasciare tutto e a desiderare soltanto di diventare gli araldi del Vangelo, per guarire, con la luce e la grazia di Cristo, tutte le nazioni che giacciono nelle tenebre della morte” (Omelia per la Canonizzazione. A.A.S. 10 maggio 1938).

Entriamo nei desideri del Papa e uniamoci alla preghiera della Chiesa recitando la Colletta della Messa, per implorare il divino aiuto: “O Dio, che ti sei degnato suscitare in modo mirabile il beato Giovanni, tuo confessore, per propagare la Fede fra le nazioni e che per mezzo di lui hai fondato nella tua Chiesa una nuova famiglia per istruire i fedeli, concedi a noi, tuoi servitori, di profittare dei suoi insegnamenti in modo da ricevere l’eterna ricompensa”.


Nota: Verso la metà del XX secolo le edizioni dell'Anno Liturgico di Dom Guéranger sono state pesantemente ritoccate e falsificate in senso modernista. Quella che uso sul sito è del 1956: non ne trovo nessuna più antica, almeno non in italiano. Alla luce dell'analisi critico-razionalista, che lungi dall'aver afflitto solo l'esegesi biblica ha colpito anche la storia, particolarmente l'agiografia, essa nega che il San Dionigi oggi venerato sia l'Areopagita, identificazione che è sempre stata ammessa dalla tradizione ecclesiastica. Mi astengo dunque dal copiare la sezione riguardante i Santi commemorati, e la sostituisco con la traduzione italiana della IX Lezione del Mattutino:

Dionigi, Ateniese e membro dell'Areopago, era un personaggio versato in ogni sorta di scienze. Si racconta, che, ancora imbevuto degli errori del Paganesimo, osservando eclissarsi il sole, contro le leggi della natura, il giorno stesso che fu crocifisso Cristo Signore, esclamasse: O soffre il Dio della natura, o si scomporrà la macchina del mondo. Quando l'Apostolo Paolo, giunto ad Atene e condotto nell'Areopago, ebbe spiegata la dottrina che predicava, affermando che Cristo Signore era risuscitato, e che tutti i morti sarebbero pure risuscitati, Dionigi credette in Cristo insieme con molti altri. Pertanto fu battezzato dall'Apostolo, e stabilito vescovo della chiesa d'Atene. Venuto poi a Roma, il Papa san Clemente l'inviò a predicare il Vangelo nelle Gallie. Il prete Eleuterio e il diacono Rustico l'accompagnarono fino a Parigi; dove avendo convertito molti alla religione cristiana, fu perciò battuto con verghe insieme coi compagni per ordine del prefetto Fescennio. Ma continuando intrepido a predicare la fede cristiana, fu posto su di una graticola rovente, e torturato, unitamente ai compagni, con diversi altri supplizi. Dopo aver sofferto tutti tre coraggiosamente e con gioia questi diversi tormenti, Dionigi, che contava più di cent'anni, venne decapitato insieme cogli altri il 9 Ottobre. Di lui si racconta che, presa nelle sue mani la propria testa recisa, la portasse fino a due mila passi. Scrisse libri ammirabili e veramente celesti sui nomi divini, sulla gerarchia celeste ed ecclesiastica, di teologia mistica e alcuni altri.

Nessun commento:

Posta un commento